Giftige afvalstof is brandstof voor kankercellen

Alle cellen produceren ammoniak als afvalstof. Dat wordt omgezet in ureum en uiteindelijk uitgeplast. Doordat kankercellen extreem snel groeien, kunnen ze dat ammoniak niet snel genoeg afvoeren. Het hoopt zich op in hoeveelheden die voor andere cellen giftig zouden zijn. Het is een mysterie waarom kankercellen daaraan niet doodgaan.

Nu laat nieuw onderzoek in het gerenommeerde blad Science zien dat borstkankercellen van een nadeel een voordeel maken. Ze gaan juist beter groeien van het giftige ammoniak.

Macabere recyling

De onderzoekers denken niet alleen vastgesteld te hebben dát de borstkankercellen beter groeien in grote hoeveelheden ammoniak, maar ook hóé ze dat doen. De kankercellen blijken het giftige ammoniak te gebruiken om de aminozuren glutamaat, proline en aspartaat van te maken: bouwstoffen voor de cel. De kankercellen lijken zo aan een macabere vorm van recycling te doen, door hun eigen afval als bouwstof te gebruiken.

In het bakje maar ook in het lichaam?

Kankeronderzoeker Piet Borst van het Nederlands Kanker Instituut (NKI) waarschuwt dat het onderzoek volledig in bakjes gedaan is en dat het nog maar de vraag is of in het menselijk lichaam hetzelfde gebeurt. Bovendien vraagt hij zich af of de borstkankercellen netto ammoniak vastleggen. Er worden ammoniakmoleculen vastgelegd, maar er vindt tegelijkertijd ook afbraak plaats. Misschien wordt er wel evenveel afgebroken als er wordt vastgelegd.

Van ontdekking naar behandeling?

Of de ontdekking ook geldt van andere typen kankercellen is onduidelijk. De ontdekking dat borstkankercellen in het laboratorium beter groeien door ammoniak is erg interessant. Maar het is de vraag of je er bij de behandeling van kanker iets mee kan. “Daar hoor je de onderzoekers niet over,” zegt Borst.

‘Cold turkey’ voor verslaafde kankercellen

Vorige week ontdekten onderzoekers onder aanvoering van de Amsterdamse bioloog Daniel Peeper hoe huidkankercellen eerst resistent en later ‘verslaafd’ raken aan hun remmingsmiddel. Door het remmende middel gaat de cel harder werken om te blijven groeien. Als het remmende middel plotseling wordt stopgezet, blaast de cel zichzelf op. Door tegelijk te switchen naar een ander bestrijdingsmiddel zou kanker effectief bestreden kunnen worden.

Dit artikel is verzorgd door de wetenschapsredactie van De Kennis van Nu (NTR).

NPO Radio 1 houdt je dagelijks op de hoogte over de laatste ontwikkelingen in de wetenschap

Maandag t/m vrijdag rond 16.20 uur in Nieuws en Co