Wetenschap & Techniek
NTR

Zeg het met geur: wegwezen jij!

foto: De Kennis van Nufoto: De Kennis van Nu
  1. Nieuwschevron right
  2. Zeg het met geur: wegwezen jij!

Geur is een effectief middel om ongewenste indringers op een afstandje te houden, denk maar aan stinkdieren. Aaskevers gebruiken geur om hun eigen soortgenoten af te schrikken, ontdekten biologen van de Rijksuniversiteit Groningen.

Aaskevers zijn nogal vieze beesten: ze leggen hun eieren op en rond een dood dier dat later de voedselbron voor hun larven wordt. Om te voorkomen dat een ander dier er met de buit vandoor gaat, is het voor de toekomstige ouders zaak om het kadaver zo snel mogelijk te begraven.

Het voordeel van samenwerken

Dat is veel werk en daarom kan het voordelig zijn om samen te werken met andere aaskevers. Als er weinig aas beschikbaar is, en andere diersoorten het ook op het kadaver gemunt hebben, is samenwerken helemaal belangrijk. Het meest dominante aaskeverpaar bepaalt of dat gebeurt. Als zij geen andere soortgenoten bij het kadaver dulden, wordt er flink gevochten met soms dodelijke afloop.

Evolutionair ecoloog Jan Komdeur van de Rijksuniversiteit Groningen vertelt in het wetenschapsprogramma De Kennis van Nu (NTR) dat zijn onderzoeksgroep heeft ontdekt dat aaskevers met een bepaalde geurstof kunnen communiceren of ze wel of niet andere bij het kadaver tolereren. Hoe meer van deze geurstof de dominante dieren uitscheiden, hoe meer afstand de lager geplaatste aaskevers houden.

Geen geur: welkom!

Door juist weinig van deze geurstof uit te scheiden laten de dominante aaskevers weten dat soortgenoten welkom zijn om zich bij hen aan te sluiten. In plaats van met elkaar te concurreren, werken ze dan samen. De geurstof voorkomt zo een hoop strijd en verwondingen en maakt samenwerken makkelijker.

Aaskevers gebruiken allerlei geurstoffen om mee te communiceren. De onderzoekers ontdekten dat één van die geurstoffen specifiek van invloed is op het samenwerken. Bij een van de experimenten smeerden ze de dominante dieren in met deze geurstof en zagen dat er vervolgens minder samengewerkt werd.

De Kennis van Nu - Samenwerken in de natuur
NPO 2, woensdag 15 juli, 22.15 uur

Aniek Ivens is vrijdagochtend te gast bij Focus Radio om te praten over samenwerking bij mieren en luizen.
Focus Radio, NPO Radio 1, vrijdag 17 juli, 02.00 uur

Zweetvoeten, parfums, verse koffie: geur is overal om ons heen. Hoe belangrijk is ruiken eigenlijk? NPO Focus zocht het uit.

Radio Doc: Geursporen

NPO Radio 1 houdt je dagelijks op de hoogte over de laatste ontwikkelingen in de wetenschap

Dagelijks tussen 17.00 en 18.30 uur in Nieuws en Co.
Iedere werkdag van 02.00 tot 04.00 uur in Focus.
En wanneer je maar wil in podcast Focus Wetenschap

Ster advertentie
Ster advertentie