Wetenschap & Techniek
AVROTROS

Hoe een plant aan de verdrinkingsdood ontsnapt

foto: Tomatenplantfoto: Tomatenplant
  1. Nieuwschevron right
  2. Hoe een plant aan de verdrinkingsdood ontsnapt

Overstromingen door klimaatverandering bedreigen niet alleen de mens maar ook de plant. Veel planten zijn niet tegen teveel water bestand en zullen verdrinken, maar sommige soorten weten hoe ze in een 'survivalmodus' moeten gaan om te overleven. Jonge doctor Sjon Hartman (Universiteit Utrecht) bestudeerde hoe planten dat doen en lichtte zijn bevindingen toe in dr Kelder en Co.

De planten die een overlevingsmechanisme hebben krijgen een signaal van het hormoon ethyleen, op het moment dat zij onder water komen te staan. Tussen het ethyleen-signaal en het moment dat een plant dit signaal herkent en zijn adem inhoudt, zit nog een hele rij aan schakels op moleculair- en celniveau die een kettingreactie veroorzaken. Als één van die schakels ontbreekt, gaat de plant alsnog dood.

Inteelt

Dat niet alle gewassen aan de verdrinkingsdood ontkomen heeft te maken met het optimaliseren van gewassen. Als voorbeeld noemt Hartman de tomaat. "We hebben jarenlang de tomaat veredeld door te selecteren op bijvoorbeeld de grootte van de vrucht, de roodheid." Het op deze manier 'verbeteren' van een plant kan ertoe leiden dat andere, minder zichtbare eigenschappen verloren gaan. "Het is eigenlijk een vorm van inteelt." Zoals dus de moleculaire kettingreactie die ertoe leidt dat planten een overstroming kunnen overleven. Dat was bij de tomaat het geval, omdat een voorouder van de plant wél zo'n pad had.

Chihuahua

Hartman vergelijkt het veredelen van planten met het ontstaan van honden. "Een hond stamt af van de wolf. Maar bijvoorbeeld een chihuahua kan echt niet voor zichzelf zorgen. Die leeft alleen omdat hij elke dag te eten krijgt.

Hartman legde in zijn proefschrift een compleet nieuw moleculair netwerk bloot, waardoor we beter begrijpen hoe planten reageren op overstromingen. Voor zijn proefschrift ontving hij dan ook het predicaat cum laude. Het gepubliceerde werk van Hartman vind je hier. Het proefschrift is te lezen via deze link.

De jonge dr: Hoe overleven planten tijdens een overstroming

Ster advertentie
Ster advertentie