Hebben we een nieuwe Thatcher nodig om de aarde te redden?
- Nieuws
- Hebben we een nieuwe Thatcher nodig om de aarde te redden?
De bestrijding van het gat in de ozonlaag is misschien wel het meest succesvolle milieubeleid van de afgelopen decennia. Een nieuwe documentaire laat zien hoe dat succes tot stand kwam.
Nieuws en Co praat over de documentaire met Guus Velders, hoogleraar luchtkwaliteit en klimaatinteracties aan de Universiteit Utrecht en onderzoeker bij RIVM. Hij speelde een belangrijke bij de uitbreiding van het Montreal Protocol, en benadrukt dat samenwerking een sleutelrol speelde. "Wetenschappers, de industrie en politici gingen samenwerken, onder druk van de publieke opinie," aldus Velders.
Een president met huidkanker op zijn neus, een televisieserie die leidde tot een massale boycot van spuitbussen en wetenschappers die hun carrière in de waagschaal legden om de aarde te redden. Ze komen allemaal voorbij in de documentaire Ozone Hole: how we saved the planet. Die film laat zien hoe wetenschap, beleidsmakers, industrie en burgers samenwerkten om schadelijke CFK's de wereld uit te krijgen via het Montreal Protocol.
Van wondermiddel tot milieuprobleem
CFK’s golden aanvankelijk als een wondermiddel. Toen de Amerikaanse chemicus Thomas Midgley jr. eind jaren twintig een manier vond om CFK’s makkelijk te produceren was dat een grote technologische doorbraak. Ze werden snel razend populair en veel gebruikt in spuitbussen en piepschuim.
De stof was zo stabiel en werd zo veel gebruikt dat in de jaren zeventig de aanwezigheid van CFK’s overal op de wereld meetbaar werd. Het was in deze tijd dat wetenschappers ontdekten dat dit wondermiddel mogelijk de ozonlaag aantastte. De aanleiding was werk van de Nederlandse Paul Crutzen, die hiervoor later de Nobelprijs zou ontvangen.
Thatcher: marktfundamentalist of milieuridder?
Hoewel de Verenigde Staten al in 1978 een verbod op spuitbussen met CFK’s uitvaardigden, sloeg de stemming pas in de jaren tachtig om, met de ontdekking van een enorm gat in de ozonlaag boven Antarctica.
Opmerkelijk genoeg spelen Ronald Reagan en Margaret Thatcher, in de jaren tachtig de leiders van respectievelijk de VS en Groot-Brittannië en bepaald geen boomknuffelaars, een belangrijke rol in het uitbannen van CFK’s.
Om deze inhoud te tonen moet je toestemming geven voor social media cookies.
"Zie het als een verzekeringsbeleid. Stel dat de wetenschappers gelijk hebben, wat zou er dan moeten gebeuren om de CFK’s te vervangen?", zei Reagan tegen de sceptici uit de chemische industrie.
En Thatcher zei in 1989 in de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties: "De milieuproblematiek waarmee de hele wereld wordt geconfronteerd, vraagt om een gelijkwaardige reactie. Elk land wordt getroffen en niemand kan afhaken. De geïndustrialiseerde landen moeten meer bijdragen om de niet-geïndustrialiseerde landen te helpen."
De Nederlandse première van 'Ozone Hole' was gisteravond op wetenschapsfilmfestival InScience in Nijmegen. Vanavond zendt de NTR de film om 23.35 uit op NPO2.
NPO Radio 1 houdt je dagelijks op de hoogte over de laatste ontwikkelingen in de wetenschap
Maandag t/m vrijdag rond 16.20 uur in Nieuws en Co
Iedere dinsdag- op woensdagnacht van 02.00 tot 06.00 uur in Focus
En wanneer je maar wilt in de podcast Focus Wetenschap
In dit artikel zijn delen gebruikt van het artikel dat Gerard Janssen over de film schreef voor de VPRO Gids.
Gerelateerd
