Wetenschap & Techniek
NOSNTR

Hoe helpen handgebaren ons met praten?

foto: Public Domain Picturesfoto: Public Domain Pictures
  1. Nieuwschevron right
  2. Hoe helpen handgebaren ons met praten?

Als je in een café een biertje wilt bestellen, is een handgebaar vaak voldoende: doe alsof je een biertje in je hand hebt, en dat vervolgens naar je mond brengt. Hoe koppelen onze hersenen zo’n gebaar aan het woord ‘biertje’?

Faces of Science: Linda Drijvers

Taalwetenschapper Linda Drijvers doet onderzoek naar de relatie tussen taal en gebaren aan de Radboud Universiteit. Ze ontdekte dat handgebaren het makkelijker kunnen maken om woorden op te halen uit je mentale woordenboek.

Drijvers raakte geïnteresseerd in de visuele kant van taal juist omdat die vaak onderbelicht blijft – mensen zitten bij onderzoek vaak in een hokje met een koptelefoon op. Maar hoe onderzoek je dat? Drijvers bedacht dat we taal vaak gebruiken in een situatie waarin het rumoerig is, in de trein of in een restaurant bijvoorbeeld. Dan hoor je mensen niet alleen, je ziet ze ook. Wat dragen handgebaren dan bij?

Geen wetenschap in kroeg

Drijvers doet haar onderzoek echter niet in de trein of de kroeg. Ze maakt gebruik van grote apparaten die in het menselijke brein kunnen kijken, en zit dus nog steeds in het lab. Met dat apparaat zoekt ze naar hersenoscillaties – grote groepen hersencellen die gelijktijdig actief zijn. En wat zie je dan? “Als je je in zo’n rumoerige situatie bevindt, dan zien we dat de hersengebieden voor zicht en voor beweging in hetzelfde ritme gaan vuren, om de informatie van zo’n handbeweging door te geven en te koppelen in een taalgebied.”

Daardoor begrijp je beter wat iemand zegt, ook als het rumoerig is. En als je de woorden echt bijna niet meer kunt horen? Dan gaan mensen nog sterker letten op de handgebaren, en proberen ze die te koppelen aan de beweging van de lippen.

Proefjes op Lowlands

Drijvers staat dit jaar ook op het festival Lowlands om experimenten te doen. Daar gaat ze met haar collega's kijken hoe mensen taal produceren in een rumoerige omgeving, met behulp van eyetracking en een kinect die de beweging van mensen registreert. Mensen gaan dan een spelletje spelen en moeten tegelijkertijd met elkaar communiceren. Dat moet weer nieuwe informatie opleveren over hoe gebaren ons taalbegrip ondersteunen.

Dit artikel is verzorgd door de wetenschapsredactie van NPO Focus.

NPO Radio 1 houdt je dagelijks op de hoogte over de laatste ontwikkelingen in de wetenschap

Maandag t/m vrijdag rond 16.20 uur in Nieuws en Co
Iedere dinsdag- op woensdagnacht van 02.00 tot 06.00 uur in Focus
En wanneer je maar wilt in de podcast Focus Wetenschap

Ster advertentie
Ster advertentie