Media kijken te snel naar de grootste partij

{podcast audio="101750" caption="Jortcast #127 Vertel me waar je woont en ik zeg je wat je stemt" }

Welke partij heeft gewonnen? Wie is de grootste? Het zijn vragen die minuten na de eerste exitpolls al beantwoord zijn. Daags na de uitslag staan er in kranten kaarten met duidelijke weergave van hoe we hebben gestemd. "In de grote steden stemt men GroenLinks. Woon je op de Bible Belt, dan stem je SGP en CU en in het oosten vooral CDA", concludeert dr Kelder uit de kaartjes.

"Die kaarten zien er altijd heel overzichtelijk uit. Maar als je dat vlakje alleen de kleur van de grootste partij geeft dan zegt dat niet zoveel", zegt Hakhverdian.

Rode golf

"Nou je zag ineens een rode golf over Nederland trekken", zegt dr Kelder. Hakhverdian reageert: "maar kijk eens naar hoe groot die stemaandelen zijn in die gebieden. Je zult zien dat in heel veel van die rode vlekjes de PvdA net twintig procent van de stemmen heeft gehaald." Het zegt dus niks over hoe er gestemd is als je alleen maar naar de grootste partij kijkt.

"Je kunt verkiezingen ook niet met elkaar vergelijken, omdat de opkomst totaal anders is", vult Hakhverdian aan. "Het is echt appels met peren vergelijken. Het is totaal niet representatief, het is compleet vertekend."

"Het is heus wel zo dat er bepaalde bolwerken zijn in Nederland. Uiteraard zijn die er, maar het overgrote deel van Nederland stemt niet in een regio massaal op dezelfde partij."

"Maar de media hebben het altijd over de extremen", werpt dr Kelder tegen. "Ja, ik word daar ook helemaal gek van. Er zijn ook heus wel collega’s van u die het wel snappen, maar het gaat ook vaak mis. Wat ik niet begrijp is waarom stabiliteit geen nieuws is", zegt Hakhverdian.

"Dus iedere keer als je zo’n kaartje ziet, gegeven dat we zulke wisselende opkomsten hebben en gegeven dat de kiezer wispelturig kan zijn, dan zie je dat kaartje totaal van kleur verschieten, terwijl dat in werkelijkheid helemaal niet zo is."

Er is dus veel meer stabiliteit onder het Nederlandse electoraat dan de toch hijgerige journalistiek vaak doet voorkomen. "Het is een bepaald soort frame van de media om steeds te kijken naar wie de grootste is. Op Europees niveau is het een gemaakte titel, wat heeft dat nou voor zin om een partij met twintig procent van de stemmen de grootste te noemen?"