Geen American Dream maar een American Nightmare voor Miles Davis
- Nieuws
- Geen American Dream maar een American Nightmare voor Miles Davis
De muziek die Miles Davis maakte was fenomenaal. Niet voor niets zijn er verschillende films gemaakt over het leven van de trompettist en jazzcomponist, denk aan Miles Ahead. Nu is er een nieuwe film, een documentaire: Birth of the Cool.
Het niet altijd makkelijke leven van de muzikant wordt daarin belicht. In Radio Cinema wordt de documentaire besproken filmjournalist Maartje Willems, Pieter van der Wielen en jazztrompetist Michael Varekamp.
Geen makkelijke man
Iedereen die belangrijk was in het leven van Miles Davis - en die nog leeft - komt voor in de documentaire. De trompettist werd geboren op 26 mei 1926 en overleed 65 jaar later in 1991. Verschillende generaties hebben de muzikant niet meer meegemaakt, toch is zijn nalatenschap en de interesse in hem nog steeds erg groot.
"Ik wist nog niet zoveel over zijn persoonlijke leven en zijn problemen. Dus ik heb met plezier naar de documentaire gekeken", vertelt Maartje Willems. De film is chronologisch opgebouwd en vele tijdgenoten en bevriende muzikanten vertellen levendige anekdotes. "Die verhalen in de film, die vond ik fantastisch om te horen", zegt Pieter van der Wielen.
'Markantheid'
In die verhalen komt een duidelijk beeld van de man naar voren. "Het leek wel alsof zijn markantheid altijd aan stond", zegt Maartje Willems. "Hij had een hele specifieke manier van praten, nonchalant en tegelijkertijd heel urgent. En als mensen hem imiteren komt het woord 'mother fucker' erg vaak langs."
Miles Davis was geen makkelijke man. "Als je aan de goede kant van Miles stond, dan zat je goed. Maar stond je daar niet, dan kwam je daar ook niet", zegt Pieter van der Wielen. "In een split second besloot hij of hij iets met je te maken wilde hebben, en anders was het gewoon 'fuck you'. En dat zei hij heel vaak in zijn leven."
Gehard en getraumatiseerd
Maar dat hij zo koud en afstandelijk was had een reden. Michael Varekamp: "Dit werkte voor hem. Op die manier beschermde hij zichzelf. Hij kwam uit een zware tijd, was getraumatiseerd door het racisme." Hij leefde in de Amerikaanse nachtmerrie: hij voelde altijd dat hij er toch nooit echt bij zou horen.
Zijn leven leek misschien wel goed gelukt: hij behaalde vele successen en zijn jazzplaat Kind of Blue is nog steeds het bestverkochte jazzalbum aller tijden. Toch was zijn leven zwaar. Toen hij voor zijn show buiten een sigaretje stond te roken in New York werd hij door twee agenten heftig toegetakeld, in elkaar geslagen met knuppels.
Onderaan de streep zal ik altijd een zwarte zijn want dat is wat die knuppel zei
Pieter van der Wielen: "Als het gezag jou zonder reden in elkaar slaat, op jouw grote avond, vlak voor een belangrijk optreden. En dat alleen omdat de kleur van jouw huid hen niet bevalt. Ik kan me voorstellen dat je daar niet ongehavend uitkomt." Maartje Willems: "Hij beschreef dit als het heftigste en belangrijkste moment uit zijn leven."
Het werd Miles Davis dat moment pijnlijk duidelijk: Het is nooit genoeg. Onderaan de streep zal ik altijd een zwarte zijn want dat is wat die knuppel zei.
De muziek
"Ik hoopte op nieuwe invalshoeken, of nieuw materiaal in de film", vertelt jazz trompettist Michael Varekamp. Hij is groot fan van Miles Davis en vindt dat zijn verhaal keer op keer verteld mag worden. Toch vindt hij het wel jammer dat er maar weinig ingezoomd wordt op de muziek. Dat Davis de muziek op een enorm vernieuwende en unieke manier benaderde, dat had meer onderstreept mogen worden.
Om deze inhoud te tonen moet je toestemming geven voor social media cookies.
