Bescheidenheid

Bij welke omroepclub of radio & televisie gerelateerde organisatie dan ook: gif spuien doe je liefst anoniem en altijd achterbaks. Iemand rechtstreeks benaderen en haar of hem vertellen dat een programma goed, leuk, boeiend of sensationeel was, is ook heel ongebruikelijk.

Ik herinner me dat ik eens op de redactieburelen bij Ziggo de eerder opgevoerde Sierd de Vos aanhield en hem complimenteerde met het vervaardigen van een zeer interessant en leerzaam filmpje over een voetbalstadion in Spanje. De omringenden schoten in een kramp: meende ik dit? Was het cynisch bedoeld? Wilde ik SdV te kakken zetten? Neen: ik meende het en, zoals vaker gedaan, dan zeg ik tegen de makers wat ik van hun werkstukken vond en vind. Nog altijd.

Na afgelopen woensdagavond had ik SdV recht in zijn gezicht gezegd dat hij in vorm was, dat hij zich aanstelde bij die uitglijder van die Benfica-speler die weg gleed bij het nemen van een corner en dat zijn "Goaoaoaoaoaoalllll tot in de vijfde macht" overdreven was, maar de aansluitende opmerking: "Tadic worstelt…en komt boven", weer een trouvaille was.

Uitglijders, idioterieën en overspannen gedrag

De Vos staat bekend om uitglijders, idioterieën en overspannen gedrag. En hij zou bekend en gewaardeerd moeten zijn als een uitstekende televisiemaker die, helaas, helaas, te weinig zijn ware capaciteiten kan laten zien en horen.

Hij maakt over het algemeen dik-boven-gemiddelde filmpjes over een keur aan onderwerpen, die weggestopt op een commercieel kanaal dat Ziggo Sport nu eenmaal is, een, volgens mij, veel te klein publiek bereiken. Daarnaast is hij voetbalcommentator bij diezelfde club en doet soms drie of vijf wedstrijden in een week. Dat is overkill en is ook nergens goed voor. Zijn chefs zouden dat moeten en kunnen weten.

De Vos is erin geslaagd in de september-en-oktobermaanden van zijn loopbaan een vrij opmerkelijke plaats in het bestand van voetbalcommentatoren te bewerkstelligen. Leek hij eerst een op hol geslagen schreeuwlelijk die grappig wilde doen, tegenwoordig is hij een ouder geworden Pietje Bel die werkelijke humor in zijn taal lardeert met gekkigheden, leuke weten-dingetjes en soms ook ferme uitglijders. Wedstrijden waar hij de microfoon bewerkt zijn nooit saai, terwijl de sport die hij verslaat dat juist wel is. De Vos krikt vaak een wedstrijd op: met vertellingen, gekke uithalen, maar zeker ook met vakkennis.

'De Jong kopt naast'

Neem afgelopen week: Veronica liet de Champions League wedstrijden van dinsdag en woensdag doen door tamelijke nieuwkomers in het vak, eerzame mannen die ons, als kijker, vertellen wat we zelf zien. "De Jong kopt naast" is zo’n voorbeeld. Dat zien we, maar waarom kopt De Jong naast? Vaak heeft De Vos daar een acceptabele verklaring voor in petto. Hij herhaalt zelden in woord wat wij zelf zien; een euvel waar vrijwel het gehele leger aan jonge commentatoren aan lijdt.

De Vos moet ook een leeftijd hebben, bedacht ik laatst. Hoewel we jaren collega’s waren (en zijn) had en heb ik geen idee. Hij is (ik zocht het op) van 29 augustus 1959. En hij komt uit Veldhoven. Dat laatste had ik ook niet geweten.

Wat ik erg vind in zijn manier van commentaar geven, zijn die Spaans-Portugese uithalen als iemand op enigerlei manier spectaculair heeft gescoord. Dat mag een onsje of wat minder, maar ergens, zo denk ik, schroeft De Vos het volume dan juist op, maakt de uithalen langer omdat hij vindt dat hij mag, kan en wil choqueren, of in ieder geval: opvallen. Omdat hij zichzelf die rol in het Nederlandse commentatorenlandschap heeft toebedacht. Waarschijnlijk ook wel terecht.

Weet U: De Vos viel werkelijk op toen hij in zijn NOS-dagen een hele reeks van goed doordachte, vaak geestige filmpjes maakte. Over welke sportende mens dan ook. Later, toen hij naar de kleine commerciële sportvijver was uitgeweken, bleef hij die filmpjes maken. Helaas (nogmaals) voor een veel te klein publiek.

Twee naties

Een van zijn meesterwerkjes maakte hij ooit aan de Spaanse-Portugese grens bij een voetbalkampioenschap toen de twee naties elkaar troffen in een clash van een wedstrijd. De Vos pendelde heen en weer over de grens en had geluk en inzicht. Zijn filmpje was dertig keer beter dan de hele wedstrijd en was tevens het bewijs dat je 'sport' op deze manier ook interessant kon maken, zoals hij heel vaak bewezen heeft.

Ook bij CNN weet men inmiddels wie De Vos is, want na een goal van Ivan Rakitic in de wedstrijd tussen de Spurs en Barcelona, draaide De Vos alle registers open en verzoop zichzelf en de Nederlandse luisteraars in een uithaal die superlatieven tekort kwam: gek, idioot, geweldig, spontaan, van tevoren bedacht, krankzinnig, inventief en ja: een beetje grappig. Ik las dat, op enig moment, ongeveer 18.811 Internetbezoekers naar het CNN-filmpje hadden gekeken; ongeveer het aantal luisteraars dat De Vos per wedstrijd aan de Ziggo-buis mag toespreken.

Op woensdag, bij Benfica-Ajax legde De Vos een volle voldoende voor ons kijkers neer. Zijn verhalen waren goed, zijn kennis oké, de toon viel op zijn plaats en hij was er, waarvoor commentatoren ooit bedoeld waren: om extra informatie aan het beeld toe te voegen. Of hij overdrijft of niet, maar dat laatste kan De Vos uitstekend. Zijn tegenstanders zijn over het algemeen jaloers. Ik ben blij dat er op de Nederlandse televisie tenminste nog zo’n vakman te vinden is.

Schoolvoetbal

Hij balanceert op een dun koord en mietert er soms af (zijn helikopter-opmerking daags na het ongeluk bij Leicester was bepaald niet kies, maar paste geheel in zijn Pietje Bel-rol), maar hij weet over het algemeen een voetbalwedstrijd 'leuker' te maken.

Want wees nou eerlijk: Benfica-Ajax had veel weg van een schoolvoetbalpartijtje op Ameland. Bedroevend slecht spel, spelers op een kluitje, een beetje hollen, dramatisch veel balverlies, heel veel aanstellerij, een pias van een doelman die tenslotte ook weer de held van de avond werd en... Meer dan gemiddeld commentaar van een professional die zijn vak zeer serieus neemt en die, gepokt en gemazeld, weet wat een goede commentator moet doen.

Die jongens bij Veronica, die ook echte voetbaldieren zijn, zullen eerst nog jarenlang moeten werken om het mooie televisievak te leren. Daarvoor is De Vos toch al 59 jaar oud geworden. Oudere vossen behouden hun goede streken. Toch?

Over Mart Smeets

Mart Smeets is radio- en televisiepresentator, journalist en sportcommentator. Iedere zaterdag beschouwt hij voor EenVandaag gebeurtenissen en verhalen uit de sportweek, en zaken die daar aan verwant zijn.