Cultuur & Media
KRO-NCRV

Is het woord 'ijskastconsessie' langer houdbaar dan de idealen van Geert Wilders?

foto: ANP
  1. Nieuwschevron right
  2. Is het woord 'ijskastconsessie' langer houdbaar dan de idealen van Geert Wilders?

Het is altijd lente voor wie nieuwe woorden zoekt. Ze worden namelijk dagelijks geboren in onze taal. Het ene woord gaat een lang leven tegemoet, de ander haalt de zomer niet eens, maar gezien worden ze allemaal in De Taalstaat. Daar presenteert Ton den Boon van de Dikke Van Dale het woord van de week. Deze week: ijskastconsessies.

Frits Abrahams gebruikte het woord in zijn NRC-column van vorige week. "Het woord verwijst natuurlijk naar Geert Wilders van de PVV, die bereid is sommige van zijn programmapunten 'in de ijskast te zetten' om zo een rechts kabinet mogelijk te maken", vertelt Den Boon. Abrahams schreef ook dat iedereen aan de onderhandelingstafel weet dat die zogenaamde ijskastconsessies weinig waard zijn.

IJskast- of koelkastconsessie?

IJskastconsessie klinkt al lekker, maar 'koelkastconsessie' allitereert misschien nog wel beter, stelt presentator Frits Spits. "Dat klopt, maar Wilders heeft het nu eenmaal steeds over de plannen in de ijskast zetten en niet over koelkast."

Er is sowieso al een lange discussie gaande of je ijs- of koelkast zegt. Beide woorden zijn correct, zegt Den Boon en het woord koelkast wordt tegenwoordig meer gebruikt. Maar doorgaans wordt ijskast volgens hem vooral gebruikt door deftige mensen.

En is het een helemaal nieuw woord?

Het woord ijskastconsessie is een nieuw woord, maar het fenomeen waarnaar het verwijst niet. "Dat is natuurlijk doodgewone Nederlandse polderpolitiek, want partijen zetten wel vaker idealen even in de wacht als ze een coalitie moeten vormen. Maar daar hebben we dus voortaan wel het woord ijskastconcessie voor", aldus Den Boon.

Den Boon kan zich zelfs een heus ijskastkabinet herinneren. "Dat was een kabinet van Balkenende. Dat had allerlei plannen, maar zette dit zelf in de ijskast."

Definitie

Hoewel Den Boon niet verwacht dat het woord ijskastconcessie een lang leven beschoren is, heeft hij er wel op zijn Van Dale's een definitie voor: "Het is een concessie die een onderhandelende politieke partij doet om tot samenwerking te komen, zonder dat die concessie impliceert dat het oorspronkelijke ideaal of het plan waarop de partij toegeeft, definitief wordt opgegeven."

De Taalstaat (KRO-NCRV)

Frits Spits presenteert iedere zaterdag tussen 11:00 en 13:00 uur De Taalstaat op NPO Radio 1. Een vrolijk en informatief programma over, je verwacht het niet, de Nederlandse taal. Frits Spits interviewt bekende schrijvers, dichters en muzikanten, ingewikkelde taalkwesties worden beantwoord en 'vergeten' woorden worden verzameld. Volg De Taalstaat op Facebook en Bluesky.

Ster advertentie
Ster advertentie