Op deze ziekenhuisafdeling gingen bijna alle formulieren de prullenbak in

Al die lijstjes, verantwoordingen en toetsingen: dat moest anders, vonden ze bij de IC-afdeling van het Radboudumc. De afgelopen vijf jaar besloten ze om de administratieve lasten drastisch te verminderen. Van de liefst 120 kwaliteitsindicatoren gingen er 104 de prullenbak in. Dit kost zorgmedewerkers per dag een halfuur minder werk aan administratie.

Vinkjes zetten

IC-verpleegkundige Suzan Meijer is er heel blij mee. "Iedere dienst moest ik veel registreren. Ik deed die dingen gewoon, maar ik moest wel een vinkje zetten zodat mijn leidinggevende het kon zien."

Een voorbeeld is pijnregistratie. "We hebben nu van het ziekenhuis het vertrouwen gekregen dat wij als verpleegkundigen prima kunnen observeren of patiënten pijn hebben en daar zo nodig actie op ondernemen. Eerst ging het altijd om de controle: als een patiënt geen pijn had, moesten we dat ook noteren."

Lintjes en certificaten

Het aantal registraties is nogal uit de hand gelopen, aldus Marieke Zegers, onderzoeker aan het Radboudumc en mede-bedenker van de nieuwe methode. "In het verleden zijn er veel indicatoren ontwikkeld. Dat was voor kwaliteitsverbetering, verantwoording of onderzoek. Instanties kwamen accrediteren, patiëntenorganisaties deelden lintjes uit. Ziekenhuizen waren trots op alle lintjes en certificaten."

Dit werd meer en meer, vertelt ze. "Er waren zoveel partijen aan het uitvragen dat ze ook van elkaar niet wisten wat ze aan het uitvragen waren. Er kwamen ook veel dubbelingen. De ene partij was net weg met de formuliertjes en verantwoordende informatie en dan kwam de volgende."

Dat is nu drastisch verminderd. Zo hoeven verpleegkundigen minder vinkjes te zetten na hun dienst. Maar ook het aantal visitaties van andere intensivisten en interne audits is minder geworden. "We wilden zelf bepalen wat zinvol is om te meten, om de zorg daadwerkelijk te verbeteren."

Zorg vergelijken

Er was destijds wel vasthoudendheid nodig om dit erdoor te krijgen. Zo was er best groot wantrouwen, onder meer van de Patiëntenfederatie. Die is nu enthousiast, maar geeft aan dat wel elke IC-afdeling dezelfde methode moet volgen om onderling te kunnen vergelijken.

Het vergde flinke gesprekken om betrokken partijen te overtuigen, vertelt Zegers. "Nu zijn ze wel fan van het project, omdat we ons open en transparant hebben opgesteld. We hebben minder focus op registratie, maar stoppen meer energie in het verbeteren van de zorg."

Eerst voelde de IC-afdeling zich een 'Gallisch dorpje': "In het begin waren we wat aan het rebelleren, maar we hebben met alle betrokken partijen de kwaliteitsregistraties op elkaar afgestemd. Binnen de intensive care geneeskunde doen we nu allemaal wel min of meer hetzelfde. Wel hebben we het vergelijkingsmateriaal beperkt tot zinvolle informatie."

Tijdswinst

Uit het onderzoek blijkt dat het een halfuur tijdswinst per dag oplevert. "Ik voel dat ook”, zegt IC-verpleegkundige Meijer. "Ik hoef niet meer met mijn rug naar patiënten staan om in de computer vinkjes te zetten. Ik kan me omdraaien en met de familie praten. Het contact met de IC-patiënten is makkelijker, we kunnen nu zelfs met ze naar buiten."