'Kwart van de lageropgeleide vrouwen rookt tijdens zwangerschap'

foto: Asbakfoto: Asbak

Nieuws
'Kwart van de lageropgeleide vrouwen rookt tijdens zwangerschap'

Vaker ziek en lagere levensverwachting. Lageropgeleiden die in armoede leven zijn minder ontvankelijk voor overheidscampagnes voor gezond gedrag en blijven daardoor hangen in ongezonde gewoonten, weet dr. Marianne de Visser. Zo rookt nog altijd 25 procent van de lageropgeleide, zwangere vrouwen.

{podcast audio="122908" caption="Jortcast #179 - De hardnekkig ongezonde medemens" }

De gezondheidskloof tussen rijk en arm, tussen hoger- en lageropgeleiden, wordt groter in plaats van kleiner. Emeritus hoogleraar Neuromusculaire Ziekten Marianne de Visser van het Amsterdam UMC legt uit wat er mis gaat.

Er is een sterke relatie tussen lager opgeleid zijn en ongezondheid. De levensverwachting voor lageropgeleiden is gemiddeld zes jaar lager. "Er is ook een verschil in ervaren gezonde levensverwachting. Dat is heel subjectief, op basis van allerlei levenskwaliteit-indicatoren, daar zit maar liefst vijftien jaar tussen."

Pizzaatje

Er zijn verschillende verklaringen. "Als wij als hogeropgeleiden een supermarkt in gaan, trekken we niet zomaar een pizzaatje uit het schap. We denken na over of dat gezond is of niet." Lageropgeleiden doen dat over het algemeen anders: of het gezond is, is secundair. "Er zijn andere dingen die belangrijker zijn. Bijvoorbeeld, kan ik mijn huur volgende maand nog betalen?"

Het leven in ongezondheid en armoede zie je vaak generatie op generatie. "Het is niet erfelijk", zegt De Visser, "het is het voorbeeld dat je van je vader krijgt."

De Visser verwijt de overheid dat zij het probleem onvoldoende heeft aangepakt. "De overheid heeft betrekkelijk weinig gedaan om het sociale domein beter in te richten. Alle maatregelen die de overheid genomen heeft hebben wel effect gehad: we zijn stukken gezonder geworden; we leven langer, ook de lageropgeleiden. Maar hogeropgeleiden reageren nu eenmaal beter op die maatregelen."

Alcohol

De Schijf van Vijf, het ontmoedigen van roken en dergelijke overheidscampagnes hebben dus het minste effect op de groep waar het juist het hardst nodig is. Dr. Kelder benadrukt dat de elite ook wel van een drankje houdt. De Visser beaamt dat er bij hogeropgeleiden inderdaad ook regelmatig alcohol wordt genuttigd. "Maar", zegt De Visser, "bij de lageropgeleiden vaker sprake is van mateloosheid."

Jonge generatie

Het blijft belangrijk om maatregelen voor de hele bevolking te nemen, benadrukt De Visser. Maar de overheid moet haar aandacht voorál richten op de lageropgeleiden, vindt de emeritus hoogleraar. In het bijzonder op de jonge generatie.

"Zeg bijvoorbeeld tegen paren die een kind willen krijgen, dat ze vóór de zwangerschap niet zouden moeten roken en drinken". Dr. Kelder: "Dat weet toch iedereen? Misschien niet voor, maar wel tijdens de zwangerschap?" "Nee, dat weet niet iedereen", zegt De Visser. "Er is nog 25 procent van de zwangere lageropgeleide vrouwen dat rookt tijdens de zwangerschap."