Nederlaag Market Garden: 'Alsof je een wedstrijd begint met 6 spelers'

In de beeldvorming wordt het mislukken van de missie - waaronder de Slag om Arnhem - vaak toegeschreven aan de Britten. Niet in de laatste plaats aan de ijdele en standvastige generaal Montgomery. "Montgomery wás ijdel, maar hij was ook heel vakbekwaam."

Schokkend

Didden dook jarenlang de archieven in en nuanceert het beeld over de mislukte bevrijdingsoperatie. Hij vond na veel spitten dat het traject voorafgaand aan de missie al rammelde. "Ik vond het buitengewoon schokkend te ontdekken dat de Amerikaanse luchtmacht alleen bij helder weer wilde vliegen. Dus niet in de ochtend en niet in de schemeravond. Dat is al belachelijk natuurlijk."

Droppen over 3 dagen

Vervolgens waren er volgens Didden ook nog transportpiloten die maar één vlucht per dag wilden vliegen. "Dan ga je de parachutisten dus droppen verspreidt over drie dagen. Dat is als een belangrijke voetbalwedstrijd beginnen met maar zes spelers. Zo bouw je de eigen nederlaag in."

Hoewel het niets afdoet aan de dapperheid van de troepen, was het Amerikaanse leger op dat moment ook een beetje verwend, zegt de historicus. "Het was een luxe leger. De jachtvliegers waren de best opgeleide ter wereld en deden het fantastisch." Didden is onthutst over het feit dat ze niet met slecht zicht wilden vliegen. "Het gaat om een oorlog!"

Rivaliteit

De schuld wordt vaak in de schoenen van de Britten geschoven. Daar waar de Amerikanen hun best zouden doen, zouden de Britten thee drinken. Een zekere kolonel Tucker zou over de passiviteit van een Britse divisie chagrijnig gezegd hebben: "Wat zijn ze in vredesnaam aan het doen? We hebben al twaalf uur een goede positie om door te stoten en het lijkt wel of ze alleen maar thee aan het zetten zijn."

Didden zegt als historicus geschokt te zijn over de rivaliteit tussen de twee geallieerde partijen. "Het is onthutsend om te zien dat er ook rivaliteit was in deze context. Ze hebben hetzelfde doel en het gaat écht ergens over: Hitlers Duitsland verslaan."

Haat tegen Hitler

Voor de Amerikanen was de Tweede Wereldoorlog niet zomaar een oorlog. Toch was de haat die de VS voelden tegen Hitler minder groot dan die van de Britten en Nederlanders. "Als je kijkt naar de Amerikaanse operaties in de Pacific, dan was de haat tegen de Japanners honderd keer groter."

Luister zaterdag 21 september van 11.00-13.00 naar NPO Radio 1 voor de 75 jarige herdenkingsuitzending over Market Garden.