Naakt rondlopen op de crèche, in de jaren '60 mocht het gewoon

Aan het einde van de jaren '60 stonden ze op de voorpagina’s van de kranten: ouders die hun kinderen antiautoritair wilden opvoeden. Het idee kwam oorspronkelijk uit Duitsland. Na de Tweede Wereldoorlog was er een generatie ouders die het helemaal anders wilde doen.

Marije Meerman maakte voor VPRO's Tegenlicht een documentaire over de antiautoritaire 'kresj', waar zij zelf op zat. Meermans ouders waren jonge studenten, haar vader studeerde Duits en hij las veel radicale literatuur. Toen ze kinderen kregen dachten zij en een hele groep anderen: dat gaan wij hier ook helemaal anders doen. Het doel was om het patriarchale model te doorbreken en mannen en vrouwen als gelijk te zien.

Dolgelukkig

In die tijd was je kind naar de crèche brengen nog niet gebruikelijk. Er werd vanuit gegaan dat de vrouw voor de kinderen zorgde en de man aan het werk was. In de film van Meermans, die ze met haar broer maakte, zie je ouders met kinderen die naakt in een crèche rondlopen, elkaar onder schilderen of ratten door de klas heen gooien. "Als je goed naar mij kijkt, zie ik er dolgelukkig uit." Toch zegt Meerman wel als ze het zo terug kijkt, ze het zelf niet zo zou doen.

Actrice Tanja Jess is ook antiautoritair opgevoed, maar dan in Duitsland. Jess heeft het, net zoals Meerman, als een hele leuk tijd ervaren. "Het was lastig om voor mij, toen we naar Nederland gingen, een kleuterschool te vinden. Ik was gewend dat alles mocht. Mijn ouders hebben me bij vier kleuterscholen in de buurt laten proefdraaien en ik mocht zelf kiezen." Jess voelde enorm dat de achterliggende gedachte van haar ouders was om zelfstandige, individuen op de wereld te zetten, die zich niet zomaar de wet voor laten schrijven.

Een verschil met nu

Helene van Santen is hoofdredactrice van het magazine Kek Mama en heeft de documentaire van Meerman met verbazing zitten kijken. "Als ik mijn kinderen van de crèche haal en ik zou ze in hun blootje aantreffen, dan zou ik wel schrikken. Dat is in deze tijd ondenkbaar." Vooral de hygiëne zorgde voor verbazing bij Van Santen, als zij haar kinderen van de crèche haalt moet ze blauwe zakjes om haar schoenen doen.

Volgens Jess zien we de gevolgen van de anti-autoritaire beweging terug in de hedendaagse opvoeding. "Ik denk dat de hele manier van opvoeden is veranderd door deze beweging. Voorheen was je als kind ondergeschikt en had je gewoon te gehoorzamen, anders kreeg je klappen. We slaan onze kinderen niet meer, wij leggen uit waarom iets niet mag." Van Santen vindt dat er tegenwoordig een goede mix tussen een beetje autoritair en dat het kind centraal staat in de opvoeding.

Gelijkwaardig

Met elkaar mee bewegen is volgens Jess erg belangrijk. In de opvoeding van haar eigen kinderen legt Jess dingen uit en ziet haar kinderen als gelijkwaardig. Met gelijkwaardig bedoelt Jess waarde, hoe waardevol je bent, gelijkwaardig gaat niet over wie de eindbeslissing heeft. "Ik ben eindverantwoordelijk, ook juridisch gezien. Dat leg ik ze ook uit."

Het valt Jess tegen dat we weinig zijn opgeschoten in de gelijkheid tussen mannen en vrouwen. "Mijn man ging onze zoon ophalen en de peuterleidster zei: 'Wil je de volgende keer tegen Tanja zeggen dat ze een handdoekje meegeeft, want wij moeten ze op een handdoekje verschonen'. Waarom moet ik dat aan Tanja vragen vroeg mijn man zich af. Want hij heeft het tasje ingepakt. Ze gaan er blijkbaar nog steeds vanuit dat de vrouw dat doet."

Meer van De Nieuws BV?

Volg ons op Instagram, Facebook en Twitter.