Onhoudbare situatie voor jongeren: 'Geef hen niet de schuld, maar toon begrip'

Mariëlle Beckers is orthopedagoog en eigenaar van Buro Bloei en heeft veel cliënten uit dezelfde leeftijdsgroep. Het verhaal grijpt haar enorm aan, vertelt ze in Stax&Toine.

'Jongeren hebben leeftijdsgenoten nodig om zich te ontwikkelen'

Voor Beckers is de situatie dan ook heel herkenbaar. "Jongeren zijn op zoek naar uitdaging en spanning en denken dan niet direct na over de gevolgen. Wij zien ook een toename van jongeren die door corona heel down zijn en zich echt heel rot voelen."

Voor de ouders is ongeluk van hun zoon een grote nachtmerrie. Zij hebben met het noemen van de tekst in het overlijdensbericht in de krant ook echt een boodschap willen geven over de complexe situatie van jongeren nu, heeft de woordvoerder van de familie ons laten weten.

In het bericht benoemen ze dat hun jongen het contact en de structuur miste en dat kan Beckers beamen. "In de pubertijd is juist die vriendengroep heel belangrijk en van grote invloed. Jongeren hebben contact met leeftijdsgenoten nodig om zich te ontwikkelen. Dat is met de sluiting van de scholen en de sport compleet weggevallen. Dat kan ervoor zorgen dat je je heel eenzaam gaat voelen."

Vluchten naar school of de sport is er niet bij

Beckers mist de aandacht voor jongeren. "Er wordt veel geroepen dat jongeren verwend zijn, maar het wegvallen van de dagelijkse structuur en contacten, alles waar ze ontspanning uithalen, dat is heel zwaar. Ze zoeken toch naar spanning en uitdaging."

Dat merkt ook Saskia Smith, moeder van een zoon van negentien en een dochter van zestien. "Ze zijn somberder dan normaal. Ze willen het liefst naar buiten en zitten niet graag bij ouders thuis. Normaal was daar dan de school of sport om naartoe te vluchten. Nu zijn ze aangewezen op hun slaapkamer en de ouders."

Smith merkt dat haar pubers zich daardoor vervelen en op zoek gaan naar dingen die ze kunnen doen. "Er wordt heel veel gegeten en er worden allerlei keuken-experimenten uitgevoerd met het tosti-apparaat."

Waarom hebben juist jongeren het zo moeilijk?

Jeugdhulp ziet ook een toename van suïcidaal gedrag en eetstoornissen door coronaregels. Ook hulplijn 113 Zelfmoordpreventie ziet een 'forse toename' van het aantal hulpvragen. Voor de coronacrisis voerden zij zo'n driehonderd gesprekken per dag, nu zijn dat er vier- tot vijfhonderd per dag.

"Pubers zijn heel erg aan het experimenteren en daar heb je vrijheid voor nodig. Je moet zelf ontdekken en fouten maken om die weer op te kunnen lossen", legt Beckers uit. "Jongeren zien ook vaak de lange termijn gevolgen niet in en plannen is moeilijk, dus ze hebben externe structuur nodig om ze aan te sturen."

"Ook de uitzichtloosheid en de onduidelijk zorgen voor moedeloosheid onder jongeren", zegt Beckers. "We weten niet wanneer we weer naar school kunnen en wanneer we weer kunnen sporten. De ene deskundige zegt dit en de ander zegt dat, dus er is geen eenduidige lijn."

'Blijf met je kinderen in gesprek'

Smith probeert haar pubers goed in de gaten te houden door elke dagen een moment te prikken om samen te zijn. Voor hun is dat het avondeten. "Dan kan ik even polshoogte nemen om te checken of de praktische zaken van school zijn gebeurd, maar ook om te vragen hoe het emotioneel met ze gaat en of ze lekker in hun vel zitten."

Ook probeert ze er soms een beetje humor in te gooien. "Wij gaven als opdracht om vijf dingen op te noemen die je niet kan doen bij een avondklok. Zo probeerden we een beetje lucht in de situatie te krijgen."

Kijken naar de lichtpuntjes is ook een punt die zeker niet vergeten mag worden in deze tijd volgens Smith. "Vraag bijvoorbeeld wat ze het allerliefst weer willen doen als de coronacrisis voorbij is en waar ze het liefste naar op vakantie willen zodra het weer kan. Er komt langzamerhand licht aan het einde van de tunnel. Daar moeten we naar uitkijken."

Begrip en herkenning

Beckers hoopt dat het de prioriteit is van het kabinet om zo snel mogelijk de scholen weer open te doen. Ook moeten we volgens haar stoppen om met het vingertje te wijzen naar de jongeren.

"De jongeren krijgen de schuld van de avondklok, omdat ze zich niet aan de regels houden. Wij hebben er als maatschappij voor gezorgd dat jongeren in vrijheid zijn opgegroeid. Dat valt nu allemaal weg en dat vraagt om veel veerkracht en aanpassingsvermogen."

Ook zou het volgens haar fijn zijn als we met elkaar meer ervaringsverhalen van jongeren zouden delen, zodat er meer begrip is en dat ze zich gezien en gehoord voelen.

Voel jij je somber of maak je je zorgen om iemand anders? Praat erover met iemand van Stichting 113. Dat kan anoniem via de chat op www.113.nl of door te bellen naar 113.

Stax&Toine

Het middagmagazine Stax&Toine hoor je van maandag tot en met donderdag tussen 14.00 en 16.00 uur. Dionne Stax en Toine van Peperstraten nemen de luisteraar op een ontspannen eigenzinnige manier mee door het nieuws van de dag en spreken met gasten die iets bijzonders gaan doen. Muziek en lifestyle spelen een belangrijke rol in het programma.